Frazes goni frazes. „Potęga pewności siebie”.

We wstępie do poradnika zatytułowanego „Potęga pewności siebie” Brian Tracy obiecuje, że rady, które w nim zamieścił są tak pomocne, że czytelnik odczuje zwiększoną pewność siebie jeszcze przed zakończeniem lektury. Czy rzeczywiście książka może wywrzeć aż tak wielki efekt, jak twierdzi jej autor?

Brian Tracy jest amerykańskim mówcą motywacyjnym, znanym nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale w wielu innych częściach świata. Dyrektor Brian Tracy International, czyli firmy specjalizującej się w szkoleniu organizacji, odniósł ogromny sukces w swojej karierze zawodowej. Można się spodziewać, że poradnik napisany przez kogoś takiego rzeczywiście powinien być rzetelny i dobry, bo podparty doświadczeniem.

Starałam się podejść do tej książki z otwartym umysłem, ponieważ naprawdę liczyłam na to, że uda mi się czegoś nauczyć, zwłaszcza teraz, gdy tak właściwie stoję na rozdrożu. Nigdy wcześniej nie czytałam żadnej książki Tracy'ego, nie słuchałam też jego wykładów, dlatego nie żywiłam wobec niej żadnych — dobrych lub złych — oczekiwań. Co dostałam po zagłębieniu się w treść poradnika?

Przede wszystkim wielką autopromocję. Na samym początku autor przekonuje, że nieograniczona pewność siebie daje nieograniczone możliwości, a jego sposób na wypracowanie jej w sobie jest niezawodny. Czerwona lampka zapaliła mi się już w momencie, w którym Tracy pisał o „nieograniczonej pewności siebie”. Po pierwsze, nie wierzę, że ktoś, nawet on sam, naprawdę taką dysponuje. Nawet, jeśli rzeczywiście głównie dzięki temu zawdzięcza swój sukces, to nie sądzę, że nigdy się nie bał i nie miał wątpliwości co do tego, że postępuje słusznie lub że w ogóle uda mu się coś takiego osiągnąć. Po drugie, autor sugeruje, że pewność siebie nigdy nie jest zbyt wielka, co uważam za kompletną bzdurę. Ilu ludzi przecenienie własnych umiejętności zaprowadziło już na manowce? Przecież wątpliwości, krytyczny osąd własnych działań oraz odrobina niepewności potrafią uchronić przed popełnianiem poważnych błędów. Oczywiście, nie twierdzę, że pewność siebie jest zawsze zła, a obawy skutecznie chronią przed pomyłkami. Wszak pewność potrzebna jest w wielu dziedzinach i naprawdę potrafi być pomocna — zauważam tylko brak zdrowego rozsądku w wywodzie Tracy'ego, bo wiadomo, że wszystko jest dla ludzi, byle z umiarem. A umiaru w przepisie na sukces Tracy'ego niestety brak.

Następnym błędem, który zauważyłam w poradniku, jest utożsamianie szczęścia z tylko jedną konkretną jego wizją — a jest to oczywiście wizja Tracy'ego. Autor zapewnia, że pewność siebie pozwala osiągnąć jego pełnię i właśnie w tym ma pomóc czytelnikowi napisana przez niego książka. Zdaje się jednak nie brać pod uwagę, że można być szczęśliwym nawet wtedy, gdy nie zarabia się milionów, nie kieruje się wielką korporacją, nie wygląda się lepiej niż inni, nie bierze się od świata wciąż więcej i więcej i nie zmienia się go. Zapewne wielu ludzi wyobraża sobie, że byliby szczęśliwi móc żyć w ten sposób, ale jestem pewna, że tak naprawdę nie wszystkich zadowoliłoby takie życie. Autor rozpisuje się o osiadaniu na laurach i popadaniu w samozadowolenie, ale można o nich mówić jedynie wtedy, jeśli pojawiają się na tej drodze do szczęścia, jaką on opisuje. Inaczej wszystkich ludzi, którzy świadomie postanowili wieść zwyczajne, stabilne, spokojne życie i cieszących się z małych rzeczy, musielibyśmy uznać za nieszczęśliwych leni i tchórzy, którzy boją się wziąć sprawy we własne ręce.

Tak naprawdę książka wydaje się być skierowana przede wszystkim do pracowników wielkich korporacji oraz do tych, którzy obrali sobie za cel życiowy wybicie się ponad przeciętność (np. poprzez zdobycie sławy lub pieniędzy). Ma służyć nakręceniu czytelnika do przyłączenia się do wielkiego wyścigu szczurów. Niestety, poradnik nie rozbudził we mnie chęci do wspinania się po szczeblach kariery, chociaż ewidentnie po to został napisany. Może autorowi udałoby się wywrzeć pożądany skutek, gdyby nie posługiwał się wciąż wytartymi frazesami; nie mam pojęcia, kogo jeszcze poruszają sentencje w stylu „Jesteś kowalem własnego losu” albo „Dzięki ciężkiej pracy możesz zdobyć wszystko”. Nie chcę podważać ich prawdziwości — to kwestia dyskusyjna — zauważam tylko jak schematycznymi i nieskutecznymi narzędziami retorycznymi posługuje się autor. Potęga pewności siebie to taki wielki zbiór głębokich jak woda w szambie motywatorów, takich samych jak te, które wiszą na ścianach w pomieszczeniach biurowych wielkich korporacji (taka ciekawostka: internetowe Demotywatory powstały właśnie po to, żeby się z nich pośmiać).

Aby uwiarygodnić to, o czym pisze, autor przytacza czasami historie różnych ludzi, którzy osiągnęli coś wielkiego, bo stosowali się do proponowanych przez niego zasad. Nigdy jednak nie pisze dokładnie, kim były te osoby (określa je jedynie mianem „Pewnej Kobiety” lub „Mojego Znajomego”), jak wyglądała ich droga, jaką firmą kierowali lub w jakiej pracowali (lub mówi o tym rzadko). Przez to te historie brzmią tak samo niewiarygodnie, jak opowieść o rzekomym ubóstwie i drodze do lepszego życia samego Tracy'ego.

Na szczęście Brian Tracy, poza wychwalaniem stworzonych przez siebie metod, postanowił dawać również bardziej praktyczne rady. Na końcu każdego rozdziału znajdziemy listę ćwiczeń, które mają pomóc nam w nabraniu odpowiedniego nastawienia do pracy nad sobą lub zaplanowaniu działań, które chcemy podjąć, aby osiągnąć nieograniczoną pewność siebie i sukces. Chociaż niektóre z nich, takie jak na przykład to polegające na ciągłym powtarzaniu sobie „Mogę to zrobić!” lub na kupieniu i regularnym słuchaniu motywujących, pozytywnie nastawiających nagrań, wzbudziły u mnie jedynie lekko zażenowany uśmiech, to już na przykład ćwiczenie zakładające wyobrażenie sobie siebie na upragnionym stanowisku i wszystkich kroków wstecz, które należało uczynić, aby się na nim znaleźć, wydaje mi się całkiem sensowne. Poradnik zawiera dość uniwersalne metody, jak skutecznie, krok po kroku, wytyczać szlak wiodący do realizacji celów i to jedna z jego mocniejszych stron. Niestety, w ogólnym rozrachunku ćwiczenia (i to nie zawsze dość praktyczne) stanowią niewielką część poradnika.

Jeden z rozdziałów wydawał mi się na tle pozostałych nieco lepszy, a mianowicie ten, który mówi o ponoszeniu porażek. Podoba mi się myśl autora, w której wyraża swoją wiarę w to, że w rzeczywistości są one nieuniknione i jedynie dobrym przygotowaniem i umiejętnym przewidywaniem wszystkich ewentualności możemy zmniejszyć częstotliwość lub prawdopodobieństwo ich występowania. Całkiem słusznie też zauważa Tracy, że powinniśmy traktować je jak szansę do nauczenia się, jak następnym razem zrobić coś lepiej. Niestety to, jak wyrobić w sobie takie spojrzenie na sprawę i jak umiejętnie planować i być przygotowanym na wszystko, autor pozostawia już nam. Również w tej kwestii popadł w lekką przesadę, zrzucając odpowiedzialność za wszystkie niepowodzenia temu, kogo one dotknęły (zaprzeczając sam sobie). Chociaż ma rację twierdząc, że większość problemów tworzymy sobie sami, to przypisywanie winy za całe zło, jakie nas spotyka właśnie nam, nie wydaje mi się słuszne, chociażby dlatego, że jak sam przecież twierdzi, nigdy nie jesteśmy w stanie kontrolować wszystkiego. Jeśli ktoś rodzi się z nieuleczalną chorobą genetyczną nie jest to jego wina. Jeśli ktoś nie osiągnął odpowiedniego wzrostu i przez to nie może występować na wybiegu jako modelka, to również nie ma na to wpływu. Gdy jesteśmy zmuszeni gwałtownie zahamować, przez co osoba za nami, która nie utrzymała odpowiedniego dystansu skasowała nam zderzak, to też nie jest nasz błąd.

Muszę również zauważyć, że ilość frazesów i zwyczajnych głupot w wywodach Tracy'ego sprawiła, że już w połowie miałam ochotę odłożyć książkę. Dodajmy, że publikacja nie została napisana w zbyt atrakcyjny sposób. Nie czyta się jej jakoś przyjemnie. Jest po prostu bardzo poprawna pod względem formy i stylu i autor nie umie przyciągnąć uwagi czytelnika. Bez przerwy też się powtarza.

Chociaż chciałabym, nie mam Wam niestety czego polecić. Może nie zrobicie sobie wielkiej krzywdy książką Tracy'ego, ale nie ma się też czym ekscytować. Wcale nie poczułam się bardziej wyjątkowa lub pewna siebie po przeczytaniu, a podobnych frazesów, jakie tu znajdziemy, krąży po Internecie od cholery. Jak dla mnie Potęga pewności siebie to publikacja, która miała za zadanie rozreklamować usługi Brian Tracy International — same obietnice, mało konkretów oraz zachęcenie do wykupywania innych książek oraz wykładów autora na jej końcu, zupełnie jak w folderze reklamowym. Może lepiej poświęcić swój czas lepszym poradnikom.

Isleen